OSS یکپارچه شبکه دیتا شرکت ارتباطات زیرساخت
سامانه SharifOSS
شرکت‌ها و فراهم کنندگان سرویس‌های مخابراتی در گذشته تنها خدمات تلفن ارائه می‌کردند و در نتیجه تنها منبع درآمد این شرکت‌ها ارائه سرویس صدا بود. با رشد روز افزون اینترنت و افزایش نفوذ آن، سرویس‌های جدیدی از جمله سرویس‌های چند رسانه‌ای ، VPN و نیز سرویس‌های با کیفیت مورد نیاز مشتری در سبد محصولات شرکت‌های ارائه دهنده اینترنت اضافه شد. با توجه به پیچیدگی روزافزون زیرساخت‌های فنی این حوزه شرکت‌ها به منظور حضور در بازار رقابت و افزایش درآمد می‌بایست سرویس‌های با کیفیت و با حداقل زمان قطعی ارائه دهند. به همین دلیل نیاز به نظارت دائمی بر شبکه و سرویس‌های ارائه شده به وجود آمد. سیستم‌های نظارتی و مدیریت شبکه همگام با رشد شبکه اینترنت رشد یافتند. در راستای پشتیبانی از شبکه‌های ارائه سرویس‌های اینترنتی دسته‌ای جدید از سیستم‌ها به نام سیستم‌های پشتیبان عملیات (OSS) توسط سازندگان مختلف ارائه شدند. این نرم‌افزارها به منظور پشتیبانی و ارائه خدمات و نیز خودکارسازی فرایندها در شرکت‌های ارائه دهنده سرویس‌ها اینترنتی توسعه یافتند. در این راستا معماری‌های مرجع متعددی از جمله OMAP ،TMN و Frameworx در این زمینه ارائه شدند. معماری Frameworx (شامل چارچوب‌های SID، TAM، eTOM و Integration) عرضه شده توسط انجمن TMForum یکی از کامل‌ترین و جدیدترین معماری‌های عرضه شده در این حوزه است که OSS های مشهور زیادی امروزه از آن تبعیت می‌کنند.
سامانه OSS دانشگاه صنعتی شریف به منظور بومی‌سازی این مهم در کشور و نیز مدیریت شبکه‌های زیرساختی کشور توسعه یافت. این شبکه‌ها عمدتا دارای حساسیت‌های بالایی بوده و به همین منظور می‌بایست توسط نرم‌افزارهای بومی مدیریت شوند. سامانه OSS شریف از معماری‌های eTOM و Frameworx تبعیت می کند و دارای ماژول‌های متعددی است که غالب نیازمندی‌های شبکه دیتای کشور را پوشش می دهد.
پروژه تحقیقاتی و پژوهشی OSS یکپارچه شبکه دیتا شرکت ارتباطات زیرساخت
شرکت ارتباطات زیرساخت به عنوان متولی آماده‌سازی بستر ارتباطی و ارائه سرویس‌های مخابراتی کلان در سطح کشور از جمله حیاتی‌ترین سازمان‌هایی است که نیاز به یک سامانه بومی OSS یکپارچه به منظور نظارت و مدیریت شبکه دیتای کشور دارد. به همین منظور پروژه تحقیقاتی و پژوهشی OSS یکپارچه شبکه دیتا شرکت ارتباطات زیرساخت در سال ۹۲ کلید خورده و سامانه OSS مرکز راه‌کارهای اطلاعاتی دانشگاه صنعتی شریف (SharifOSS) به منظور پشتیبانی از این سازمان اساسی پیاده‌سازی شد. از جمله مهم‌ترین اهداف این سامانه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- طراحی سامانه OSS بومی امن و کاهش وابستگی به محصولات خارجی در این حوزه
- طراحی سامانه به صورت جامع و یکپارچه که به صورت MultiVendor فعالیت کرده و وابسته به تجهیزات یک شرکت خاص نباشد
- افزایش دانش بومی متخصصین کشور در حوزه فناوری‌های نوین به خصوص زیرساخت‌های مدیریتی شبکه
- فراهم کردن سرویس به شکل انتها-به-انتها (End To End)
- نظارت مداوم بر کیفیت سرویس‌ها و انجام محاسبات مربوطه به‌صورت خودکار مطابق فرمولاسیون مصوب کارفرما
- ارتباط خودکار با سایر سامانه‌های مرتبط و بی‌نیاز کردن اپراتور از تعامل با ابزارهای متعدد
معماری جامع سامانه
با توجه به نقاط قوت بسیاری که در معماری Frameworx وجود دارد، معماری جامعی از سامانه SharifOSS با الهام از معماری Frameworx طراحی گردید. این معماری دربردارنده تمامی فرآیندها و ماژول‌های مختلف جهت مدیریت و نظارت بر شبکه‌های تحت نظر ارائه‌دهندگان سرویس‌های مخابراتی است که با رویکرد سرویس‌گرا طراحی شده است. مولفه‌های اصلی این معماری به سیزده مولفه درشتدانه تقسیم می‌شوند که عبارتند از:
- مدیریت دامنه المان‌های شبکه
- مدیریت مشکل المان‌های شبکه
- مدیریت کارایی المان‌های شبکه
- مدیریت تست المان‌های شبکه
- مدیریت مخزن المان‌های شبکه
- مدیریت سفارش المان‌های شبکه
- مدیریت کارایی و کیفیت سرویس
- مدیریت مشکل سرویس
- مدیریت تست سرویس
- مدیریت مخزن سرویس
- مدیریت SLA مشتری
- مدیریت سفارش سرویس
- میزکار سرویس
همچنین این معماری به گونه‌ای طراحی شده است که سامانه OSS بتواند ویژگی‌های غیرعمل‌کردی از قبیل دستر‌س‌پذیری، امنیت، مقیاس‌پذیری، کارایی و نگهداری را تضمین نماید. در ادامه زیرسامانه‌های اصلی پیاده‌سازی شده معرفی می‌شوند.
زیرسامانه اجرا (Fulfillment)
در این زیر سامانه قابلیت‌های عملکردی زیر به منظور تدارک وعرضه سرویس‌های مخابراتی به مشتریان فراهم آمده است:
- امکان مدیریت مشتریان، سفارش مشتریان و امکان‌سنجی این سفارش‌ها
- امکان واگذاری سرویس‌های مختلف از جمله MPLS VPN
- مدیریت چرخه حیات یک سفارش سرویس از ابتدا تا انتها (شامل ثبت سفارش، امکان‌سنجی، طراحی سرویس و تدارک یا Provisioning سرویس)
- امکان حذف و ویرایش سرویس‌های واگذار شده به مشتریان
- مدیریت پیکربندی تجهیزات شبکه
- پشتیبانی از پروتکل‌های ارتباطی مختلف مانند SSH
زیرسامانه کشف شبکه (Discovery)
این زیرسامانه امکانات لازم برای کشف تمامی تجهیزات و توپولوژی شبکه را فراهم می‌آورد:
- قابلیت کشف تمامی المان‌های شبکه از سازندگان مختلف و جزئیات مربوط به آنها توسط سیستم
- امکان کشف خودکار و دستی المان‌ها
- امکان کشف توپولوژی شبکه در لایه‌های ۲ و ۳ مدل OSI
- امکان ارتباط با سیستم مخزن المان‌های شبکه و به‌روزرسانی مخزن بر اساس اطلاعات به دست آمده از عملیات کشف
- پشتیبانی از پروتکل IP نسخه ۴ و ۶
- پشتیبانی از پروتکل‌های مختلف جهت ارتباط با تجهیزات، از جمله SNMP نسخه ۲ و ۳ و ICMP
- قابلیت کشف اطلاعات مشترک استاندارد عمومی برای تجهیزات با برندهای مختلف و همچنین کشف اطلاعات اختصاصی تجهیزات خاص با افزودن MIBهای مربوطه
مدیریت مخزن تجهیزات و سرویس‌های شبکه
در این زیرسامانه قابلیت‌های لازم برای مدیریت المان‌های شبکه و سرویس‌های اعطا شده به مشتریان فراهم آمده است که عبارتند از:
- ذخیره لیست تمامی انواع المان‌ها، به منظور ایجاد امکانی برای مدیریت ظرفیت، امکان سنجی، و پیگیری دارایی‌های شبکه
- مشخص کردن وضعیت عملکردی هر یک از المان‌های شبکه
- امکان ارتباط با بخش مدیریت مشکلات و ایجاد گزارش‌هایی در مورد تاریخچه مشکلات هر المان شبکه
- ارتباط با بخش‌های مربوط به آماده‌سازی و فعال سازی المان‌های شبکه
- وجود واسط‌هایی برای بازیابی اطلاعات مربوط به المان‌های شبکه از مخزن المان‌ها برای سیستم‌هایی مانند حسابداری (Billing) و تضمین سرویس (Assurance)
- انتشار به‌روزسانی‌های مربوط به مخزن المان‌های شبکه به سایر بخش‌های سامانه OSS
- امکان اعمال درخواست‌های به‌روزرسانی (ایجاد، حذف و تغییر) المان‌های شبکه از سایر بخش‌های سیستم OSS مانند بخش کشف المان‌های شبکه
- تطبیق المان‌های شبکه کشف‌شده جدید با المان‌های شبکه ذکرشده در مخزن
- ذخیره جزئیات ممکن از سرویس‌های شبکه و پیکربندی‌های انجام شده برای آنها
- ارتباط تجهیزات با سرویس‌های واگذار شده
- امکان ارائه گزارشات و چارت‌های مختلف در مورد کارایی و وضعیت المان‌های شبکه
زیرسامانه کارایی المان‌های شبکه (Network Resources Performance)
این زیرسامانه قابلیت‌های لازم برای سنجش کارایی المان‌ها و تجهیزات شبکه را فراهم می‌آورد:
- آنالیزگر کارایی تجهیزات شامل:
- امکان مدیریت (اضافه، حذف و ویرایش) معیارهای کارایی تجهیزات (KPIs) مختلف شبکه از قبیل واسط‌های شبکه و تعریف آستانه برای هر یک از این معیارها
- جمع‌آوری و مانیتورینگ داده‌های مربوط به معیارهای کارایی (مانند میزان جریان ترافیکی روی یک درگاه ، میزان استفاده از یک CPU و ...) به صورت بلادرنگ
- فیلترینگ و همگرا کردن داده‌های جمع‌آوری شده
- ارائه نمودارها و گزارش‌های جامع از میزان معیارهای کارایی المان‌های شبکه و علت ریشه‌ای کاهش کارایی به صورت بلادرنگ، زمانبندی شده و برحسب تقاضا در واسط کاربری
- امکان ارتباط با یک NMS و دریافت اطلاعات مربوط به تجهیزات شبکه، پارامترهای کارایی و وضعیتی از آن
- آنالیزگر معیارهای کیفی
- امکان نگهداری و نمایش تاریخچه اطلاعات جمع‌آوری شده تا مدت زمان دلخواه
زیرسامانه مدیریت کارایی سرویس و SLA
در این زیرسامانه قابلیت‌های لازم برای مانیتورینگ سرویس‌های ارائه شده به مشتریان و مدیریت SLA آنها تعبیه شده است :
- مانیتورینگ و جمع‌آوری داده‌های کارایی سرویس‌ها از طریق رصد end to end هر سرویس و با استفاده از دریافت داده‌های کارایی هر المان شبکه مرتبط با سرویس از بخش مدیریت کارایی المان‌های شبکه
- ثبت کاهش و تناقض کارایی به وجود آمده در هر سرویس در مخزن سرویس‌ها
- امکان ارائه انواع گزارش‌ها و نمودارهای زمانبندی شده (روزانه، هفتگی، ماهانه و ...) از وضعیت کارایی سرویس‌ها
- انجام پیکربندی‌های مربوط به پارامترهای IPSLA و NQA بین جفت نودهای هر سرویس
- جمع‌آوری و مانیتورینگ پارامترهای کیفی (میزان تلف بسته، میزان تاخیر، میزان لرزش تأخیر) بین هر جفت نود سرویس با توجه به IPSLA یا NQA
- مدیریت آستانه‌های مربوط به پارامترهای کیفی سرویس‌ها
- بررسی میزان تخطی پارامترهای کیفی از آستانه‌های تعریف شده و محاسبه SLA هر سرویس براساس معیارهای سازمان تنظیم مقررات
زیرسامانه مدیریت مشکل تجهیزات (Fault Management)
- مانیتورینگ و جمع‌آوری بلادرنگ اطلاعات وضعیتی المان‌های شبکه و کشف وضعیت‌های خرابی المان‌ها و توپولوژی شبکه
- قابلیت هشداردهی خطاها با ارسال کمترین هشدار(آلارم) ممکن از هر خطا بر اساس نتایج به دست آمده از تحلیل ریشه‌ای خطاها و حذف آلارم‌های تکراری و وابسته به هم (همگرا کردن هشدار‌ها)
- ثبت و ذخیره تمام رخداد‌ها و آلارم‌های صادر شده در سیستم
- قابلیت تولید و نمایش انواع نمودارها و گزارش‌ها به صورت لحظه‌ای یا دوره‌ای از وضعیت المان‌های شبکه، رخداد‌ها، خطاها و خرابی‌های مختلف، تعیین محل وقوع آنها و بیان علت و درجه اهمیت کلیه این خطاها
- به‌روزرسانی مخزن تجهیزات در هنگام بروز خرابی در تجهیزات
زیرسامانه مدیریت کاربران (Support)
این زیر سامانه قابلیت لازم برای مدیریت کاربران و نقش‌ها را فراهم می‌آورد:
- امکان مدیریت (ایجاد، ویرایش و حذف) کاربران مختلف
- امکان مدیریت نقش‌ها
- امکان اعطای نقش‌های مختلف برای کاربران سامانه
- تعریف ریزدانه سطوح دسترسی و لایه‌های امنیتی سامانه بر اساس نقش‌های تعریف شده
